«مصاحبه» به کارگردانی محمد رحمانیان
کسالت آور نیست اما ...
در چهارمین شب اجرای نمایشهای شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر در سالن شماره ۲ شاهد نمایشنامهای به نام «مصاحبه» به نویسندگی و کارگردانی «محمد رحمانیان» بودیم.
صحنه نمایش سکوی گردی است که زن و مردی پشت به هم روی صندلی نشسته و در سیاهی مطلق می چرخند و با خود حرف میزنند. آن ها بیماران روانی یکی از بیمارستانهای بعد از پیروزی انقلاب الجزایرند که توسط صدای زن و مردی دیگر مورد روانکاوی و پرسش و پاسخ قرار گرفتهاند.
نمایش دوپاره است. قسمت اول«نیعم» که حبیب رضایی بازی می کند به نام«کشتن گربهی بابا فونتن است».
قسمت دوم که زن «صفیه» مهتاب نصیری پور بازی میکند «دیگر مرا صدا نزن» نام دارد.
هر دوی آن ها روانی اند و در بیمارستان روانی تحت معالجه هستند. آن ها در زمان انقلاب الجزایر در مبارزه با اشغالگران فرانسوی شرکت فعال داشته و هر کدام در گیرودار مبارزه صدمات معزی دیده، دچار حالات روانی شده اند. نمایش از جائی آغاز میشود که دو بیمار مورد پرسش و پاسخهایی توسط مامورین بهزیستی حکومت انقلابی الجزایر قرار می گیرند در خلال این سؤال و جواب ها حقایقی از زندگی گذشته این دو مبارز، و این که چگونه در شکنجهگاههای اشغالگران فرانسوی شکنجه شده و چه بلایی بر سر خانواده آن ها آمده است روشن میشویم.
محمد رحمانیان جوان مستعدی است. در زمینه نمایشنامه نویسی و کارگردانی کارهای خوبی چه در صحنه تئاتر و چه در تلویزیون از او شاهد بودهایم. هنوز یاد درخشش نمایش عروسکها و دلقکهای او (اواسط دهه شصت) در خاطرهها زنده است. اما با کمال تاسف او نیز در شرایط رخوت تئاتر، به سوی تلویزیون گرایش پیدا کرد. و اکنون با این رجعت ، امیدواریم شاهد کارهای بیشتر و مستمر از او در صحنه تئاتر باشیم «مصاحبه» نمایشی است با شیوه اجرائی نو. اگرچه خود او آن را ، به رسم مزاح و یا به جد! کسالتآور خوانده، اما این طور نیست. بازی های خوب مهتاب نصیرپور و حبیب رضایی در نقش دو روانی بسیار گیراست . صداهای خوب پرسشگران با تجربهای چون کیکاووس یاکیده که از «نعیم» پرسش می کند، و نرگس فولادوند که از «صفیه» پرسش میکند، صداهائی آشنا و متبحر دوبلهاند. این پرسش و پاسخها که به صورت زنده اما از اتاق فرمان از دو بازیگر صورت می گیرد، انقدر منطبق با لحظه زندگی آن هاست که گاه تماشاچی فراموش می کند مشغول دیدن تئاتر است. فقط منباب تذکر و پیشنهاد باید گفت: شاید اگر کل نمایش قدری فشردهتر میشد و سئوالهای نه تکراری، بلکه شبیه به هم کمتر صورت میگرفت و یا این که پرسشگران حضوری عینی پیدا میکردند، نه در اتاق فرمان، نمایشیتر میشد و از کسالت آن کاسته و نمایش از حالت رادیویی بیرون میآمد و حرکت بیرونی نیز مییافت.
حبیب رضایی بازیگر مستعدی است اما علیرغم بازی منعطف فاقد صدای تئاتری است، صدای او تعلیم نیافته و در سالن کوچک شماره دو به زحمت شنیده میشود. اما در مورد مهتاب نصیر پور باید گفت، حال که صحنه تئاتر از بازیگران زن خوب قدیمی تهی گشته است، او از جمله بازیگران زنی است که حضورش در صحنه تئاتر غنیمتی به حساب میآید.
کاظم هژیرآزاد
